Roger de Flor e Alberto Alonso, na gravación dun video clip.
(Resubida, 18/12/2008)
Nesta edición de Divertimento para pequenos monstros, contamos coa presenza no estudio de Rádio Filispim, no Ateneo Ferrolán, de Rogelio Arias, máis coñecido por estas terras como Roger de Flor. Roge, vén de publicar o seu segundo disco Naturalidad Silvestre, como referencia nº 1 do novo selo Felipop Discos, ligado ao famoso festival de Limodre (Fene).
No disco colaboran un nutrido grupo de músicos e amig@s da comarca: Fran Rey (piano), Cabe García (guitarra), Luís Cuba (baixo), Álvaro Lamas (steal guitar), Serguei Izmailov (batería)...
Ademáis, para a súa promoción, conta coa colaboración doutro fenés, Carlos Alberto Alonso, quen dirixe o video clip de "Cuanto hai que aguantar". No 2006 xa producira "Una desconocida máis", peza tirada da primeira maqueta, Canciones de Amor y Retranca (2006).
O novo disco do fenés, será presentado o venres 26 de nadal no salón de actos do Ateneo Ferrolán, R/ Magdalena, 202, antes podes ouvir aquí algunhas das pezas en excluviva mundial...
Nota: no min. 23:00 do programa intervén por teléfono o noso compañeiro, tristemente desaparecido anos despois, Diego Barcia (Guayo).
(13/11/2008, resubida) Todo el Largo Verano estiveron o xoves 13 de novembro de 2008 en Divertimento para pequenos monstros, na Rádio FilispiM, un dos proxectos musicais nos que anda embarcado Alberto Amigo, guitarra e letrista desta formación local.
Fer, Rubén, Carolina e outros elaboran e gravan as súas pezas no salón da casa de Alberto. Guitarras, batería, teclados, ukeles e outros artefactos, son pulsados por estes activistas do pop ferrolán. Algúns deles, ademáis de ser parte doutras bandas (Quant), son as almas desa impulsora de artistas ferrolterráqueos coñecida como La Fonográfica General, que vén de cumprir tres anos de existenza..
*
Para completar o programa na súa faceta social, cubrimos a manifestacion que o sindicato galego CIG realizaba en Ferrol "en defensa dos intereses da clase traballadora galega, que a crise a pague o capital". Nesta ocasión contamos con Lupe Ces como correspondente, dende a propia manifestación.
Esta tarde escoitando unha das últimas emisións de Rádio Filispim [antes de que esta quede sumerxida na súa propia sintonía], non puiden sustraerme da tentación de lle sablear ao estupendo programa da Rádio Kalimera, Comochoconto [que tamén emite a Filispim], dentro do seu especial adicado ao Futebol, unha canción: Espanha, Espanha, bandera, bandera... de Tony Lomba [GZ].
Á mañanciña, índo cara o choio, dando unha camiñada dende Caranza até o centro, vin na outra beirarúa ao Pichi [un dos personaxes míticos de Ferrol, xunto ao Pachara], levaba unha pequena Bandeira espanhola, cheo de ledicia coma sempre... subía ele e ondeaba a bandeira... zas, zas... seguro agardando atoparse con algúen [que levara o meu camiño a inversa pero co mesmo destino] para lle dicir: "Mira que tengo. Una banderita!". Pregúntome, porque non lle darán a este home algo máis que insignias e bandeiras?.
Mais, nestes momentos de exaltación nacional española, donde "La Roja", anda a desempolvar as Bandeiras que permanecían esquecidas aló nos "chinos", non poido deixar de tararear esta canción, todo o día ela dándome voltas no maxín unha e outra vez, estes versos: "Jiménez Losantos y Ansón, desde la COPE, una radio liberal […] el que no sea facha a la hoguera […] el que no esté en ese camino se va pa la mierda. España, España bandera bandera...".
Pois iso, Tony Lomba [GZ], interpreta: "Espanha, Espanha, bandera, bandera...". Menuda mierda?
De cando en vez, unha canción favorita no blogue dos pequenas monstros. Esta semella de radiante atualidade.
O tema é unha versión do extraordinario dúo Vainica Doble [Carmen Santonja e Gloria Van Aerssen], revisitado nesta ocasión polo non menos fenómeno Carlos Berlanga: La Funcionaria [Indicios, 1994]. Nos coros están as propias Vainica. Nestoutro enlace atoparás a versión orixinal [Taquicardia, 1984].
Que dicir de Carlos Bernalga e das Vanica!!! Botade unha ollada aos enlaces, tampouco imos largar aquí o rollo, no que ficariamos enmarañados entre opinións e sentimentos. Mais, cantas cancións de altura compuxeron as Vainica Doble dende os primeiros 70 [Un metro cuadrado, Déjame vivir con alegría, Cartas de amor, Habanera del primer amor...]
Menos mal que andaba por aí o meu irmán Pablopaulo, para me lembar a canción!!!:
Hai tempo que non publicamos nada na sección "Cancións", así que hai vai esta alfaia dos oitenta [1985], Lágrimas. Canción dentro do maxi Una noche sin ti. No mesmo vinilo há unha versión instrumental do tema. Ana Curra en solitario, sin sus Seres Vacios [e sen o seu Eduardo Benavente].
Ollo á montaxe de fotos que acompaña á música, paga a pena. Sen dúbida, La Curra, do mellor dos oitenta.
O pasado sábado 31 de outubro de 2009 puidemos disfrutar dun dos mellores festivais ao ár libre na Galiza dos últimos tempos. Acompañados dunha estupenda temperatura (en pleno outono), acudimos a Monfero ao X Papagrelo (GreloFolk) .
Aló, fomos testemuñas da homenaxe que se lle tributou aos Papaqueixos, grupo formado na Coruña en 1993, un dos "artificieiros" do rock bravú.
Estes, participarón no mítimo disco Unión Bravú co tema "Matías o morcego", mais pasaron á historia galaica pola edición no ano 1999 do álbum “A lóxica aplastante do comité de propaganda”, con 18 cancións con letras desenfadadas e cheas de troula ("Sito Miñanco ¡¡¡preso político!!!") e festa por un tubo.
Dez anos despois da mencionada "Lóxica aplastante...", os Papaqueiros xuntaronse de novo en Monfero, ao carón do Mosteiro e do cemiterio (en pleno Samaín), acompañados no cenario polos membros de grupos da nova hornada galega coma: Os Cuchufellos, Ultrakans, Banda Potenkim e os Tres Trebóns (inda que por aló andaban tambén integrantes dos memorábeis Jarbanzo Negro).
Os pequenos e pequenas monstros tiramos unha fotos para inmortalizar tamaña "papaqueixada". Ficades con elas.
Fai Boomm!! neste enlaze para velas en tamaño natural: Papaqueixo!
Divertimento para pequenos monstros, o pasado18 de decembro de 2008, entrevistou a Roger de Flor, o cabaleiro pop da Terra de Trasancos, Ferrol (Galiza).
Antes de apresentar en directo, o 26 de nadal no Ateneo Ferrolán, o seu segundo traballo titulado Naturalidad Silvestre, publicado no sello fenés Felipop Discos, pasou polo estudio de Rádio FilispiM, 93.9 FMpra nos falar do seu disco, de si mesmo e dos seus moitos amig@s.
Entre das dez cancións que están no estupendo segundo traballo discográfico de Roger, esta a peza Os dous amigos, da que a factoría Rubén Coca/Alberto Alonso, produciu este video-clip, no que participaron María López "Faltriqueira" (coros), Marina Molares (coros), o Marqués das Viñas( charango e coros), Nicolás Vidal (coros e harmónica), Jorge Juncal (acordeón), Serguei Izmailov (batería), Víctor Gacio (baixo) e o propio Roger de Flor (guitarra, mandolina e voz):
Ademáis, podes ouvir a entrevista que lle fixemos ao cabaleiro do pop trasanqués, Roger de Flor, no seguinte reprodutor: Descargar o arquivo
Imaxe: portada do cedé Naturalidad Silvestre, de Roger de Flor.
Lembrades ao fenés Boy Elliot, quen ía representar aos galegos e as galegas no festival de músicas minorizadas que este ano se celebrou en Laponia?
Pois así foi. Celebróuse o pasado sábado aló, na Laponia. Parece de coña, pero foi así. Testemuñas de excepción foron os da Radio Galega Música que retransmitiu o evento en directo.
Nós, a quinta feira, tentamos ter en directo ao Daniel Alonso (nome verdadeiro de Boy Elliot) para o programa Divertimento para pequenos monstros, de Rádio FilispiM. Mais andaba xa procurando o fenés o vó cara París, e as comunicacións nas pontes aéreas, como que non. Aínda así, intercambiamos un par de sms, e aproveitamos pra desexarlle muita sorte no máis aló.
Da propia retransmisiónque fixo a Rádio Galega Música, esta tirado o seguinteaudio, que os Boy Elliot and the Plastics Bags, teñen no seu Myspace. Nel podedes ouvir a emotiva presentación do grupo galego, o estupendo tema Planeta 19 en directo e, finalmente, a sentida ovación do respetábel. Para rematala, mentres ouvides o audio seguide a ler paseniñamente e a crónica do festival tirada do portal de Vieiros.
Jacques Culioli gañou os premios do público e do xurado. Boy Elliott recibiron 23 puntos e unha intensa ovación.
O Liet Lavtuv non veu para Galiza. Pasadas as nove, o corso Jacques Culioli gañou o premio do público con Hosanna in excelsis, que nas últimas semanas realizara unha campaña moi intensa a través de Facebook e, a seguir, dominou con claridade os votos do xurado. O corso é falado por un cuarto de millón de persoas.
A votación do xurado foi unha loita moi rifada entre o representante corso e os asturianos de Dixebra, seguidos moi de cerca polos artistas de Mordovia, Mordens e pola lapona Elin Kaven. Os asturianos foron moi aplaudidos na súa actuación, que se abriu cun discurso moi político, anticapitalista e lembrando a loita obreira en Asturias, e que se pechou cun 'pola oficialidá'. Boy Elliott recibiu un total de vinte e tres puntos: 7 da representante Arbereshe, oito de Laponia e outros oito de Mordovia.
"Cantos de vós falades linguas minorizadas?". Os condutores da gala do Liet Lavlut iniciaban deste xeito o espectáculo, pouco despois das sete da tarde. A moderna e acolledora Casa da Cultura de Lulea estaba ateigada de público, que agardaba para ver e escoitar os once artistas participantes.
Ás sete e dez os Boy Elliott xa estaban listos para actuar. Os presentadores lembraron que o galego é falado por tres millóns de persoas, xusto antes de dar paso a Daniel Alonso, que nun perfecto inglés, produto dos anos vividos en Gran Bretaña ou Australia, explicou o significado da canción e dese 'Planeta 19', "o lugar no que queres estar, o lugar no que te sentes ben". Para rematar, unha chiscadela para o público local: "para nós, ese lugar é Lulea". Despois, unha actuación sen fallos, eléctrica, que pecharon cun "graciñas".
As once canción participantes foron: 1.Boy Elliott & the Plastic Bags Planeta 19 (Galiza) 2.Surunmaa Tulethan takashin(Meänkieli) 3.Gwennyn Bugale Belfast (Bretaña) 4.Jacques Culioli Hosanna in excelsis (Córsega) 5.Spasulati Botë e shurë (Arbereshe-Albanés) 6.Elin Kåven Abbas jaska (Laponia) 7.Jelte Posthumus & Pilatus Pas De wiete wyn hellet oan (Frisia) 8.Carnicats Oz dream (Friuli) 9.Yr Annioddefol Drysu (Gales) 10.Dixebra Indios (Asturias) 11.Mordens Good will blessing (Mordovia)
Viaxe accidentada. A chegada a Lulea non foi doada para os rapaces de Boy Elliott & The Plastic Bags. O avión de Vigo a Madrid saíu cunha hora de retraso, o que fixo que perdesen o enlace de Paris a Estocolmo. Tiñan pensado chegar a Lulea ás 15 horas e chegaron á 1 da mañá, máis de 20 horas dando voltas polos aeroportos, "de todas maneiras se non pasara isto non teríamos nada que contar", dicía Dani, o cantante e líder da banda.
En Lulea, os Boy Elliott salientaron a profesionalidade da organización e a boa amizade que fixeron cos asturianos Dixebra, ademais, da entrevista que realizaron para a BBC radio.
Pois nada máis, pequen@s monstr@s, para rematar lembraros que aínda podemos fazer que o Planeta 19 de Boy Elliot, acade o premio do público. Podedes votar ao fenés ao través deste enlace. E coa mesma, marchamos a outro planeta, que xa toca. Nota: na foto Boy Elliot e banda tocando en Laponia.
Pop directo con quintaesencia (ou anxo) é o que fai o veciño da nosa comarca Daniel Alonso, máis coñecido por estos pagos coma Boy Elliot.
Xa, na edicion do ano 2006, formou parte do elenco de estrelas interplanetarias do festival Conspirando por unha radio libre argallado polo Colectivo Opaíí!-Rádio Filispim de Ferrol (Galiza), sempre atento ao que pasa no seu radio de acción.
Hoxe, Boy Elliot, vén de aterrar no Planeta 19, un lugar nesa constelación da que falabamos, "onde os nosos avós, pais ou nós mesmos emigramos por cuestións politicas, económicas, por amor ou tan só por escapar dunha rutina", según as súas propias verbas.
O xurado do certame "na procura da canción do verán en galego", Apologhit, decidiu que Boy Elliott & the Plastic Bags (a banda que o acompaña), sexan os gañadores do concurso e, ademáis, os encargados de representar a Galiza no Eurofestival Liet-Lavlut , que terá lugar o 18 de outubro na cidade lapona de Luleå, no que participan artistas que interpretan as súas obras nas diversas linguas minoritarias da vella Europa.
A decisión non foi nin moito menos doada xa que este ano Apologhit, que argalla o portal Vieiros e a radio pública Galega, volveu bater marcas de participación. Ao final, os membros do xurado: Tito Lesende (crítico musical); Xosé Manuel Pereiro (exlider de Radio Oceano), Patricia Romero (presidenta do club de fans da Orquestra Panorama); e Ramón Domínguez (dillei Zarpaelamor) optaron pola súa canción.
No seguinte collage audiovisual, perpretado por Gorevision TV e baseada na curta "AmalgamA" de Iván Zulueta, atoparedes os datos sobre a habitabilidade do Planeta 19 en cuestión.
Os nosos monstro-parabéns a Boy Elliot & the Plastic Bags!!!
Nota: na foto superior Boy Elliot en Gustel (Ourense-GZ), no ano 2004. Na foto que fecha este artículo Boy Elliot nunha praia na Irlanda hai unha semana. En ambas fotos (atención!) leva unha camisola do Colectivo Opaíí!! - Rádio FilispiM.
Oscar Quant é un tipo que vive en Ferrol en plan pop.
Entre as súas últimas fazañas está a de ter tocado no mesmísimo Cavern Club de Liverpool ou ter gravado un video-clip polas rúas de Ferrol subido nunha furgoneta, versionando Pois eu do grande -outro ferrolán- Andrés Dobarro.
Oscar Quant, Alberto Amigo, Rubén Coca, Kike Quijano, Miguel Fuentes, Boy Elliot, Amparo, Cintia... e incluso Roge de Flor -ver entrada anterior- o acompañan nesta aventura, subíndose a esa furgalla cuxo motor e accionado cunha dose de calidade, frescura e gañas de pasalo ben. A cualidade fica para os manieristas do século pasado.
Falamos aquí de entrañábel pop, xurdido da pulsión de instrumentos -case- de xoguete. Nas súas propias verbas: "Tentando suplantar a falla de medios con imaxinación, editamos as nosas cancións que logo agasallamos a os nosos amigos. Xogos vogais, guitarras, melodias, xilofonos, teclados de xoguete e practicamente calquer cousa que faga ruido. Non procuramos grandes metas, sabemos que o noso son é maquetero e iso nos gosta". Dou fe -xuramento de monstro- que todo é certo.
A ligazón deste proxecto pop co colectivo La Fonográfica General é máis que coñecida. As actividades de La Fonográfica son un exemplo de autoxestión en Ferrol. Sen patrocinios argallan festas nas que tocan grupos amparados pola Fonográfica e nas que se agasalla ao público asistente, con marabillosos singles de vinilo dos grupos partipantes da xolda, editados para a ocasión pola propia Fonográfica.
A idea leva dinamitandoo status quo cultural da comarca dende hai un par de anos. Locais coma San Carlos (Esteiro-Ferrol) teñen sido testemuños de que na cidade de Ferrol hai vida extraterrestre, mais aló das Pepitas ou das recomendacións publicadas na axenda cultura local de La Voz de Galicia.
Falando de extraterrestres, Oscar Quant vén de presentar a súa última peza, en galego, leva por título Sinestesia. O tema é candidato a canción do verán, dentro da edición 2008 do A polo Ghit!, argallado pola Radio Galega e o portal de internet Vieiros.
Para explicar o que imos ver e escoitar, teriamos que remontarnos aos primeiros -e devonianos- Aviador Dro y sus obreros especializados, ou mesmo os bilbomarcianos Lavabos Iturriaga.
Que haberán tomado estes rapaces de Quant?. Cecais non sexa todo tan raro e tan só esteamos ante a verdadeira faciana destes quantianos de Ferrol, que até o de agora só eran pop e agora son monstro-pops?
Pequenas e pequenos monstros, con todos vós a Sinestesia de Quant, según o ollo de Rubén Coca:
E pra findar un agasallo sonoro. Un audio-entrevista que realizamos en maio de 2007, no programa Divertimento para pequenos monstros de Rádio FilsipiM, aos quantianos Rubén Coca e o propio Oscar. Pero quantas cosas, eh!?
Segunda das entregas de "Cancións", a nova e inflamábel sección deste blog. O artista, músico e autor, que vos presento é veciño da comarca de Ferrol, da comarca de Trasancos e se chama Rogelio Arias, mais polo seu nome artístico háino que nomear: Roger de Flor.
Roger de Flor, comezou interpretando as pezas dos seus artistas favoritos: Bowie, Dylan, Lou Reed, Burt Bacharach, etc. En Santiago de Compostela, nunha fonda crise existencia e creativa, decide reinventarse, mais antes tocaría a guitarra nunha orquesta de verbena. Dúcias de concertos pola Galiza e Portugal axudanlle a afianzarse coma intérprete.
Daquela xa non há tempo pra crises existenciais, e forma o dúo La Sociedad Protectora del Hombre Mono, con Cristóbal Veiga, repasando o repertorio de Ray Davies e os Kings (partiparon no III Conspirando por unha radio libre, do Colectivo Opaíí!-Rádio Filispim). Neste punto a adicación á música é total e comezan as colaboracións coa cantante hispano-arxentina Alejandra Parada pra reivindicar o legado da bossa nova: Tom Jobim e Chico Buarque.
A súa faceta máis roqueira fica para o cuarteto Bang 74, formación na que aparecen as primeiras pezas de autoría propia e resucita o legado power pop dos 70 e 80. Con esta formación participa na edición do momento do Felipop, outro dos festivais de referencia da made in Ferrolterra.
Na actualidade, constitúe xuntoaQuant e Boy Elliot (Daniel Alonso, Blood Filloas), a nova armada pop do cenario local, donde prevalece a calidade e orixinalidade fronte a suposta cualidade e virtuosismo dos grupos locais dos 80 e 90. O catálogo desa marabillosa idea local que é La Fonográfica General, recompila un bon feixe deses artificieiros da nova ofensiva pop local, que vos contamos.
Pola nosa parte tivémolo en directo en Divertimento para pequenos monstros, na findada grella de Rádio Filispim, apresentando o seu traballo Cancións de amor e retranca. Ademáis puidemos disfrutar dalgún dos seus intensos concertos nun local en Ares. Nos videiros días tentarei localizar esa entrevista que lle realizamos, os monstros, e porvos un enlace. A música local terá o seu espazo en "Cancións", así que todas atentas as próximas edicións.
De momento só decirvos que o video que ides ver e escoitar está producido por un elenco moi representativo do que poderían ser os novos valores do audio-visual da nosa comarca, e mesmo na Galiza: foi realizado polo cineasta Carlos Alberto Alonso e producido por Ruben Coca Produccións. Os estupendos exteriores responden as fermosas paisaxes das praias de Ferrol e comarca. A gravación/postproducción desenrolouse durante decembro de 2007.
Nesta ocasión escoitamos unha versión que Roger de Flor, fainos dun tema de Bob Dylan titulado xenéricamente "Simple Twist of Fate" e que el rebautiza coma "Una desconocida más". A disfrutalo, monstros!
Con este video musical, inauguramos unha nova sección neste blog: as cancións. Pretendemos amosaros aquelas alfaias musicais que imos atopando nas nosas monstrosas singladuras. A peza foi achada nun dos meus blogs favoritos: Al sur del Río Bravo. O autor e intérprete chámase Ignacio Copani, e a canción leva por título: "Cacerola de Teflón".
Ao respeito, o propio Copani, di o que segue: "Os golpes militares pasaron de moda. Hoxe, os golpes son económicos. Cando ao imperio e as grandes empresas que o conforman, non lles son favorábeis as condicións económicas, practican estes golpes nos paises donde se atopan temporalmente estabelecidos. Pero non o poden fazer sós; precisan da axuda e o amparo de esbirros, traidores e vendepatrias. No meu pais, Arxentina, eses traidores teñen nome e apelidos: disfrazados de produtores rurais, hoxe tentan por en xaque ao país. A eles súmanse as grandes corporacións periodísticas, coma o Grupo Clarín e a malparida clase media arxentina, que sae a rúa coas súas cacerolas Essen a tratar de desestabilizar un goberno, que máis aló dos seus acertos e desacertos (que son bastantes) foi elixido polo pobo."
Que eu saiba, o autor non é popularmente coñecido por estas latitudes, mais gostaría que así o for a partir desta canción. Ignacio Copani, sofreu duros ataques e ameazas pola publicación da mesma; semella non sentou nada ben aos seus destinatarios. Neste enlace a unha carta públicado propio Copani, tedes máis información sobre o triste asunto.
Pequenas e pequenos monstros, tod@s, para eses golpistas de novo cuño: mas media e os seus monaguillos, esta peza de Ignacio Copani titulada "Cacerola de Teflón", até que lles estoupe na cabeza.
Hai 40 anos, nos catro pontos do continente Americano, nacía á vez a Nova Canción Latinoamericana.Grupos e solistas xenlleiros coma Los Folkloristas,Inti Illimani, Silvio Rodríguez, Pablo Milanés, Chico Buarque, Caetano Veloso e Gilberto Gil, daban a nota coas súas innovadoras propostas.
Ao tempo, tamén hai 40 anos, un nove de outubro de 1967, Ernesto Che Guevara é asasinado en Higuera. O Che enfrentado tanto ao capitalismo coma ao comunismo ortodoxo, está a piques de se converter nun heroe dos novos grupos da esquerda que xurden na década de 1960. Convencido de que a revolución era a única solución posíbel para acabar coas inxustizas sociais existentes en Latinoamérica, en 1954, marcha a México, donde se une ao movimento 26 de xullo, grupo integrado por revolucionarios cubanos exiliados ás ordes dun tal Fidel Castro.
Mais volvamos ao noso, pequen@s monstros, que esa historia xa a coñecen. Daquela todo se facía dende o afecto, a creación musical e o compromiso político da Esquerda. Os discos viaxaban coa amigos e os recitais eran pola solidariedade e difusión do que outros facían de Ecuador a Chile, de Cuba á Arxentina, e de Brasil a Bolivia. Descubriron que o folklore é un elemento de luita social, que está ligado ás tracidicións e intereses populares. Hoxe en día, na radio, probablemente non atoparás unha mísera interpretación folklórica, pois son outros ben distintos os intereses das discograficas e as súas difusoras.
A estas alturas do artículo os meus pequen@s monstros, deben de estar flipando por cores e preguntándose "de que vai este Divertimento?". Pois ben, apreséntovos dúas Zambas (ritmos tradicionais arxentinos) e aos seus creadores. Prestade atención, pois soen confundirse. Imos deixar ben claro, en que momento da historia foron compostas e que seres humáns protagonizaron cada unha delas. Como denominador común: a figura do Che Guevara . Zamba nº 1: Zamba do Che.
Hamlet Lima Quintana naceu o 15 de setembro de 1923 en Morón, no oeste do Gran Bos Aires. Dende os seus primeiros anos a poesía e a música estiveron vencelladas a súa vida cotiá. O seu pai escribía poesía, tocaba a guitarra e o piano, oao igual que a súa nai. É autor de máis de 400 cancions coa colaboración de destacados compositores, as súas míticas La amanecida (1961) e Zamba para no morir (1965) marcaron una postura distinta fronte ao folklorismo costumbrista e meramente descriptivo daquela época, polo que integrou o Movimento do Novo Cancioneiro xurdido en Mendoza en 1963. Foi un artista integral: poeta, cantor, músico, pintor.
A súa Zamba para no morir, é coñecida en Bolivia e outros lugares de America latina coma la Zamba del Che porque era a preferida do guerrilleiro e porque con ela acompañaban aos combatentes mortos.
Ademáis, Hamlet Lime, escribiu a cantata Che-Diario del regreso, con música de Oscar Cardozo Ocampo e interpretada por Jairo estreada en xuño de 2000 en Santa Clara (Cuba), no Memorial que garda os restos de Ernesto Guevara. O soño da zamba para no morir faciase realidade.
Militante do Partido Comunista, tivo unha intensa vida política e comprometida cos DDHH e as luitas populares. En 1976 foi integrante da Comisión Directiva da SADE, e junto Roberto Santoro (máis tarde desaparecido pola dictadura militar), Elías Castelnuovo, Vicente Zito Lema, David Viñas –entre outros- luitaron pola aparición con vida dos escritores desaparecidos Haroldo Conti, Antonio Di Benedetto, Alberto Costas, Oscar Barros, e moitos máis.Ofereceu recitais en Uruguay, Perú, México, Cuba e España, a donde marchou tras a prohibición e as repetidas ameazas da dictadura militar. Aínda así, volveu ao seu país, porque quería ser protagonista da historia.
Hamlet Lima Quintana, oautor da letra Zamba para no morir, acanción favorita do Che, faleció en Bos Aires aos 78 anos o 21 de febreiro de 2002. Os intensos versos desta peza foron extraordinariamente musicados por Norberto Ambrós e Hector A. Rosales. Zamba nº 2: Zamba para o Che.
A Zamba para o Che, foi escrita en novembro de 1967 por Rubén Ortiz Fernández, adicada ao Che, no ano do asasinato do guerrilleiro. Victor Jara chegaría a popularizala en anos sucesivos. Uns anos máis tarde, Víctor Jaraconvirtiriase nun referente internacional da canción reivindicativa e de cantautor ao ser torturado e asasinado no antiguo antiguo Estadio Chile, polas forzas represivas da dictadura de Pinochet, que derrocou ao lexítimo goberno de Salvador Allende, o 11 de setembro de 1973. Nas propias palabras do autor da peza, Rubén Ortiz, "a miña composicón transmitía a tristura dunha zamba arxentina, a pesar de non ser unha zamba clásica, pois lle falta unha repetición. Un día tocamos e o ex embaixador de Bolivia, Mario Guzman, estaba de espectador no noso concerto, achegouse e comentoume que quería darme uns datos clandestinos da morte do Che, ‘él morreu no pobo de La Higuera, a xente ten comezado a levar ofrendas florais ao redor da escola donde o asasinaro e o chaman San Ernesto de la Higuera’, así incluiu esa estrofa á Zamba del Che ".
Pois esto é todo, pequenas e pequenos monstros. Interesante eh!. Pra findar quedades coas dúas zambas: a adicada a ele, máis a súa favorita, a que tantas veces escoitou emocionado en homenaxe aos compañeiros caídos na luita contra os de sempre. Sirvennos de banda sonora fugaz a esta pequena pero intensa lembranza á dignidade na América Viva, grazas a todos eses marabillosos seres humáns que, de cando en vez, aparecen e deixan semente.
Pequenas e pequenos monstros, teño ou prazer de vos apresentar a un dous mellores músicos do planeta: Fela Anikulapo Kuti. A súa vida é tan intensa coma as súas composicións, tremendos mísiles afro. Nestes días andamos a lembrar vos mellores momentos de Divertimento, na xa findada grella (07/08) de Rádio FilispiM, 93.9 FM.
Fela Kuti naceu en Abeokuta, Nixeria nunha familia de clase media. A súa nai, Funmilayo Ransome-Kuti, era unha activista do feminismo e do movemento anti-colonialista, mentres que o seu pai, o reverendo Israel Oludoton Ransome-Kuti, foi o primeiro presidente da Unión de mestres nixerianos e un talentoso pianista.
En 1958 mudouse a Londres para estudar Medicamento pero cambiou de plans e anotouse no Trinity College of Music. Unha vez comezados os seus estudos musicais formou unha banda chamada "Koola Lobitos", que tocaba Afrobeat, estilo inventado por Fela Kuti que sintetizaba a música do oeste de África co jazz máis clásico.
En 1961 Fela casou coa súa primeira esposa, Remilekun (Remi) Taylor, con quen tivo tres fillos (Femi, Yeni e Soa). En 1963 Fela mudouse a Nixeria e volveu formar a disolta banda Koola Lobitos, mentres que comezou a traballar como produtor radial. En 1969 Fela levou á banda a Estados Unidos, onde descubriu ao movemento Poder negro e ao Partido das Panteras Negras que o influenciou radicalmente na súa música e na súa visión política; rebautizó á súa banda como Nixeria 70. Debido ao seu activismo, a oficina de inmigración de Estados Unidos comezou os trámites de deportación polo que Fela Kuti e a súa banda, rebautizada África '70 retornaron a Nixeria.
Unha vez no seu país, Fela creou Kalakuta Republic, unha produtora musical cooperativa, onde os activistas que buscaban a independencia adoitaban reunirse. No Hotel Empire inaugurou un club nocturno no cal tocaba regularmente.
Na década de 1970 decidiu comezar a cantar en inglés para que a nación africana, onde se falan multitude de idiomas, puidese comprender a súa mensaxe política. A súa popularidade creceu e comezou a sufrir persecucións oficiais por mor das súas ideas políticas. En 1974 a policía intentou involucralo nun asunto de drogas plantando marihuana nas roupas de Kuti, foi encarcerado pero cando lle fixeron a análise fecal logrou darlle á policía as feces doutro detido que non consumira drogas e logrou saír de prisión; a historia foi contada moitas veces e editou un disco no que quedou gravado para sempre Merda cara (Expensive Shit).
En 1977 Fela e África 70 lanzaron un dos seus discos máis exitosos Zombie, un ataque directo aos soldados nixerianos, utilizando o termo zombie para referirse metaforicamente aos métodos do exército. O disco foi tan exitoso que o goberno lanzou diversos ataques en contra da banda, con redadas e ataques armados á cooperativa Kalakuta Republic; nun deles 1.000 soldados atacaron a cooperativa e Fela foi ferido gravemente e a súa avoa de 82 anos foi lanzada por unha fiestra, o que lle ocasionou a morte. O estudo foi destruído totalmente e alí tamén desapareceron centos de gravacións orixinais.
En 1978 Fela casou con 27 mulleres, moitas delas cantantes e bailarinas, conmemorando o aniversario do ataque a Kalakuta Republic. Ese ano estivo marcado por dous concertos recordados, o primeiro en Accra no cal unha redada irrompeu durante o espectáculo no momento en que Fela Kuti tocaba "Zombie" e foi expulsado de Ghana. O segundo foi no Festival de Jazz de Berlín, tras o cal foi abandonado por todos os seus músicos polos rumores que dicían que Fela usaría o diñeiro recadado para iniciar a súa campaña electoral con miras ás eleccións presidenciais en Nixeria.
Formou o seu propio partido político, ao cal chamou "Movemento do pobo". En 1979 postulouse para presidente na primeira elección en máis dunha década, pero a súa candidatura foi rexeitada. Neses momento creou unha nova banda á que chamou "Egypt 80" e continuou gravando discos e realizando xiras polo seu país. En 1983 postulouse novamente para presidente, e outra vez sufriu a persecución policial e foi encarcerado baixo o cargo de contrabando. Tras 20 meses en prisión foi liberado cando cambiou o goberno, e Fela divorciouse de 20 das súas esposas. En 1986, Fela actuou no estadio dos Xigantes de Nova Jersey no marco dos concertos de Amnistía Internacional compartindo o escenario con Bono, Carlos Santana, e The Neville Brothers. En 1989 lanzou o disco "Bestas sen nación" no que atacou duramente a Margaret Tatcher, Ronald Reagan e ao goberno militar de Nixeria.
Na década de 1990 a súa actividade comezou a minguar e deixou de lanzar discos. Unha onda de rumores sobre a súa posible enfermidade e a súa negación a ser tratados alagou aos medios nixerianos. O 2 de agosto de 1997 foi anunciada a súa morte en Lagos, Nixeria. Tempo máis tarde difundiuse que morrera dun ataque ao corazón causado pola súa infección co Virus da Inmunodeficiencia Humana VIH, aínda que os seus seguidores aínda declaman que morreu polos reiterados ataques que sufriu desde o goberno de Nixeria ao longo de 20 anos de activismo político en pos dunha África socialista e libre. Foi enterrado enfronte da súa casa en Ikeja o 12 de agosto de 1997. Durante o enterro, o seu fillo Femi tocou un só de saxofón na súa homenaxe.
Durante a súa vida tivo que declarar 356 veces fronte a un tribunal de xustiza e foi detendio e encarcerado pola policía 4 veces.
O estilo musical que fundou Fela Kuti foi o Afrobeat, que é esencialmente unha fusión entre jazz, funk e cantos tradicionais africanos. Caracterízase por ter unha sección rítmica, un traballo vocal e unha estrutura musical africana máis o agregado dunha sección de ventos proveniente do jazz e do funk.
As letras sempre tocaron temas sensibles aos dereitos humanos e as loitas pola liberación dos pobos oprimidos, cun estilo chamado "pregunta e resposta" no cal un coro responde ás palabras da voz principal.
A maioría das cancións de Kuti esténdense por máis de 10 minutos, algunhas chegan ata a pasar a media hora. Quizais, esa sexa unha das razóns polas que Kuti non foi un artista popular fóra de África. Antes de cantar en inglés, Kuti adoitaba cantar en Yoruba, unha das 200 linguas existentes en Nixeria.
Fela Kuti foi un multi-instrumentista capaz de tocar máis de dez tipos de instrumentos, entre os que se destacan o saxofón e os teclados, pero tamén trompetas, frautas, guitarras e instrumentos de percusión diversos. Unha vez que Kuti gravaba un tema xamais volvía interpretalo nun espectáculo ou nalgún outro disco xa que dicía que o artista debe crear arte e non repetilo.
En toda a súa carreira gravou 77 discos.
Pequenas e pequenos monstros, con tod@s vós, Fela Kuti:
Música Fariana. Así nacen os cantos guerrilleiros, e así marcha Divertimento para pequenos monstros, até a vindeira grella filispiniana. Divertimento, despídese desta grella de Rádio FilispiM, 93.9 FM, até o mes de outubro de 2008. Durante este tempo descubrimos novos ritmos cos que cubrir a parte musical do espazo radiofónico. Agora, dende este caderno, lembramos algún dos mellores e máis intensos momentos daqueles programas. É o caso da música fariana, que ocupou dous especiais do noso tempo na radio libre e comunitaria da Terra de Trasancos que emite dende Ferrol. A historia revolucionaria en todos os países ten os seus propios cantos. A luita das FARC-EP cumpre, neste 2008, 40 años. A situación política, económica e social e mesmo a luita revolucionaria en Colombia, son motivo de inspiración, para compositores, poetas e escritores.
Na época dos anos sesenta e setenta, se cantaron en Colombia muitas cancións, donde se reclamaba ao sistema polas inxustizas sociais. Isas inxustizas non mudaron, se agravaron por mor das políticas económicas e socias, fundamentalmente, a aplicación do neoliberalismo, que cada día sume a mitos pobos, na máis fonda das miserias.
Os cantos farianos, permitiron a estas culturas, explicar de xeito claro, a plataforma política, as súas propostas de organización, visualizar a inxustiza social e convidar a todos os sectores, sobre todo a los populares, a vincularse a súa luita, até acadar a Colombia xusta soberana e en paz que reclaman.
Dende as mesmas trincheiras da súa luita, sacando un pouco do tempo que ocupan as súas tarefas tareas e sin violar a disciplina dos campamentos militares, nacen as cancións guerrilleiras. Saben, ademáis, que a canción revolucionaria é un arma máis no seu proceso de de cambio, e que por este medio poden tocar los problemas máis críticos que padece o seu pobo.
En moitas ocasións os compositores farianos cantan ao campesiñado e o seu dereito a terra, á falla de vivendas, a falla de centros de saúde e atención médica para as maiorías do seus pais, á falla de educación e oportunidades á falla de educación e oportunidades de traballo, ao respeito ás comunidades indíxenas e a súa cultura, ao dereito dos nenos e nenas, as mulleres e vellos. Todos estos temas son materia prima para a inspiración guerrilleria.
O que fai atractiva e única á música fariana, é que está realizada polos propios homes e mulleres integrantes das FARC-EP (Forzas Armadas Revolucionarias de Colombia-Exercito do Pobo), un grupo de compositores e non menos avezados intérpretes, que dende as distintas rexións e con diferentes aires musicais, expresan o que sinten.
Todo comenzaou cando a finais dos anos oitenta, a dirección desta organización, tomou a decisión de realizar un traballo discográfico que se denominou "Mensaje Fariano"e posteriormente, se realizaron varios traballos, cuxa recompilación xa suman quince discos, entre os que hai vallenatos, tropicales, porros, llaneros e outros aires máis actuais, coma o rap.
Contan cunha dirixencia que apoia todo lo que sexa expresión cultural do pobo e iso é precisamente a canción guerrilleira fariana, un xeito ledo de exteriorizar a súa inconformidade co sistema. Pero que leva impreso o sentir do guerrilleiro, o máis alto sentimiento de amor polo pobo e a rebeldía propia de quen toma as armas, para defender a vida e dignidade do seu pobo.
Cada canción guerrilleira, é un discurso político que chega a un sector moi grande da poboazón colombiana e a muitos outros sectores a nível internacional, este mecanismo que fai parte da combinación das formas de luita, que leva un selo de clase, permitíulles fazer denuncias sobre o verdadeiro propósito do mal chamado Plan Colombia, sobre o matrimonio dos militares e paramilitares...
Algúns deste guerrilleiros, tambén compositores, teñen sido asasinados, precisamente polos paramilitares e membros da policía, como é o caso de Juan Polo, alias César Pollerin, quen deixou para aos farianos o legado das súas canciones e o optimismo contaxiante en cada canto.
Guillermo Enrique Torres, alias Julián Conrado, un dos pioneiros e o máis prolífico dos compositores farianos, foi asasinado no mes de xaneiro de 2008, xunto con Raúl Reyes, comandante das FARC-EP. Julián Corrado deixa un interesante e recoñecido pola crítica legado musical, chegando a gravar sete discos. Foi compositor e cantante dos vallenatos revolucionarios que enchían a grella musical de Radio La Voz de la Resistencia, a emisora fariana que na que el mesmo programaba.
Dentre os nomes propios da música fariana, que aínda están en activo, destacamos a Cristián Pérez, quen creceu como compositor e cantante na guerrilla, Camilo Vargas, outro das promesas, Germán Martínez o llanero, quen ao son da arpa e un cuatro, fai vibrar á guerrilleirada do Llano.
Outros músicos son, Jaime Bernardo intérprete e compositor estivo presente na meirande parte dos traballos musicais farianos, compositores coma Jairo Padilla e Prudencio Arijuna e o conxunto Los Compañeros de las FARC-EP, dos que poidemos escoitar a súa música en Divertimento para pequenos monstros, e que desbordan alegría en cada traballo con absoluta profesionalidade; deles non deixen de escoitar esa absoluta marabilla que é o tema "La expedición". Así, coma outros compositores que dende a sombra se fixeron presentes na canción fariana.
A música fariana, forma parte dun legado oculto polos medios de comunicación de masas, pois a todas luces é políticamente incorrecto, por iso nos interesa aos pequenos e pequenas monstros. Nos enlaces a páxinas de interese que tendes na columna da dereita, atoparedes sitios onde surtiros e afondar destes ritmos. Ademáis, nas propias verbas do grande Julian Conrado: "se permite a reprodución, piratéalo, fai con isto o que queiras".
Pequenas e pequenos monstros, marcho coas FARC-EP. Se alguén amosa estrañeza pola miña decisión, que esculque na afoto que abre este artículo.
Findamos cun dos grandes. Con todos vós, Julián Conrado:
