Fela Kuti, o monstro do afrobeat.

Pequenas e pequenos monstros, teño ou prazer de vos apresentar a un dous mellores músicos do planeta: Fela Anikulapo Kuti. A súa vida é tan intensa coma as súas composicións, tremendos mísiles afro. Nestes días andamos a lembrar vos mellores momentos de Divertimento, na xa findada grella (07/08) de Rádio FilispiM, 93.9 FM.

Fela Kuti naceu en Abeokuta, Nixeria nunha familia de clase media. A súa nai, Funmilayo Ransome-Kuti, era unha activista do feminismo e do movemento anti-colonialista, mentres que o seu pai, o reverendo Israel Oludoton Ransome-Kuti, foi o primeiro presidente da Unión de mestres nixerianos e un talentoso pianista.

En 1958 mudouse a Londres para estudar Medicamento pero cambiou de plans e anotouse no Trinity College of Music. Unha vez comezados os seus estudos musicais formou unha banda chamada "Koola Lobitos", que tocaba Afrobeat, estilo inventado por Fela Kuti que sintetizaba a música do oeste de África co jazz máis clásico.

En 1961 Fela casou coa súa primeira esposa, Remilekun (Remi) Taylor, con quen tivo tres fillos (Femi, Yeni e Soa). En 1963 Fela mudouse a Nixeria e volveu formar a disolta banda Koola Lobitos, mentres que comezou a traballar como produtor radial. En 1969 Fela levou á banda a Estados Unidos, onde descubriu ao movemento Poder negro e ao Partido das Panteras Negras que o influenciou radicalmente na súa música e na súa visión política; rebautizó á súa banda como Nixeria 70. Debido ao seu activismo, a oficina de inmigración de Estados Unidos comezou os trámites de deportación polo que Fela Kuti e a súa banda, rebautizada África '70 retornaron a Nixeria.

Unha vez no seu país, Fela creou Kalakuta Republic, unha produtora musical cooperativa, onde os activistas que buscaban a independencia adoitaban reunirse. No Hotel Empire inaugurou un club nocturno no cal tocaba regularmente.

Na década de 1970 decidiu comezar a cantar en inglés para que a nación africana, onde se falan multitude de idiomas, puidese comprender a súa mensaxe política. A súa popularidade creceu e comezou a sufrir persecucións oficiais por mor das súas ideas políticas. En 1974 a policía intentou involucralo nun asunto de drogas plantando marihuana nas roupas de Kuti, foi encarcerado pero cando lle fixeron a análise fecal logrou darlle á policía as feces doutro detido que non consumira drogas e logrou saír de prisión; a historia foi contada moitas veces e editou un disco no que quedou gravado para sempre Merda cara (Expensive Shit).

En 1977 Fela e África 70 lanzaron un dos seus discos máis exitosos Zombie, un ataque directo aos soldados nixerianos, utilizando o termo zombie para referirse metaforicamente aos métodos do exército. O disco foi tan exitoso que o goberno lanzou diversos ataques en contra da banda, con redadas e ataques armados á cooperativa Kalakuta Republic; nun deles 1.000 soldados atacaron a cooperativa e Fela foi ferido gravemente e a súa avoa de 82 anos foi lanzada por unha fiestra, o que lle ocasionou a morte. O estudo foi destruído totalmente e alí tamén desapareceron centos de gravacións orixinais.

En 1978 Fela casou con 27 mulleres, moitas delas cantantes e bailarinas, conmemorando o aniversario do ataque a Kalakuta Republic. Ese ano estivo marcado por dous concertos recordados, o primeiro en Accra no cal unha redada irrompeu durante o espectáculo no momento en que Fela Kuti tocaba "Zombie" e foi expulsado de Ghana. O segundo foi no Festival de Jazz de Berlín, tras o cal foi abandonado por todos os seus músicos polos rumores que dicían que Fela usaría o diñeiro recadado para iniciar a súa campaña electoral con miras ás eleccións presidenciais en Nixeria.

Formou o seu propio partido político, ao cal chamou "Movemento do pobo". En 1979 postulouse para presidente na primeira elección en máis dunha década, pero a súa candidatura foi rexeitada. Neses momento creou unha nova banda á que chamou "Egypt 80" e continuou gravando discos e realizando xiras polo seu país. En 1983 postulouse novamente para presidente, e outra vez sufriu a persecución policial e foi encarcerado baixo o cargo de contrabando. Tras 20 meses en prisión foi liberado cando cambiou o goberno, e Fela divorciouse de 20 das súas esposas. En 1986, Fela actuou no estadio dos Xigantes de Nova Jersey no marco dos concertos de Amnistía Internacional compartindo o escenario con Bono, Carlos Santana, e The Neville Brothers. En 1989 lanzou o disco "Bestas sen nación" no que atacou duramente a Margaret Tatcher, Ronald Reagan e ao goberno militar de Nixeria.

Na década de 1990 a súa actividade comezou a minguar e deixou de lanzar discos. Unha onda de rumores sobre a súa posible enfermidade e a súa negación a ser tratados alagou aos medios nixerianos. O 2 de agosto de 1997 foi anunciada a súa morte en Lagos, Nixeria. Tempo máis tarde difundiuse que morrera dun ataque ao corazón causado pola súa infección co Virus da Inmunodeficiencia Humana VIH, aínda que os seus seguidores aínda declaman que morreu polos reiterados ataques que sufriu desde o goberno de Nixeria ao longo de 20 anos de activismo político en pos dunha África socialista e libre. Foi enterrado enfronte da súa casa en Ikeja o 12 de agosto de 1997. Durante o enterro, o seu fillo Femi tocou un só de saxofón na súa homenaxe.

Durante a súa vida tivo que declarar 356 veces fronte a un tribunal de xustiza e foi detendio e encarcerado pola policía 4 veces.

O estilo musical que fundou Fela Kuti foi o Afrobeat, que é esencialmente unha fusión entre jazz, funk e cantos tradicionais africanos. Caracterízase por ter unha sección rítmica, un traballo vocal e unha estrutura musical africana máis o agregado dunha sección de ventos proveniente do jazz e do funk.

As letras sempre tocaron temas sensibles aos dereitos humanos e as loitas pola liberación dos pobos oprimidos, cun estilo chamado "pregunta e resposta" no cal un coro responde ás palabras da voz principal.

A maioría das cancións de Kuti esténdense por máis de 10 minutos, algunhas chegan ata a pasar a media hora. Quizais, esa sexa unha das razóns polas que Kuti non foi un artista popular fóra de África. Antes de cantar en inglés, Kuti adoitaba cantar en Yoruba, unha das 200 linguas existentes en Nixeria.

Fela Kuti foi un multi-instrumentista capaz de tocar máis de dez tipos de instrumentos, entre os que se destacan o saxofón e os teclados, pero tamén trompetas, frautas, guitarras e instrumentos de percusión diversos. Unha vez que Kuti gravaba un tema xamais volvía interpretalo nun espectáculo ou nalgún outro disco xa que dicía que o artista debe crear arte e non repetilo.

En toda a súa carreira gravou 77 discos.

Pequenas e pequenos monstros, con tod@s vós, Fela Kuti: